In het UMC Groningen wordt onderzoek (SERENDIPITY) gedaan naar de diagnostiek van bijnierincidentalomen .

Meer informatie over dit onderzoek vindt u op BijnierNET, onder projecten.

Misschien zouden we soms minder ons best moeten doen om ziektes te vinden. Dat klinkt natuurlijk raar uit de mond van een …. dokter. Laat het me uitleggen.

Er kan steeds meer. We doen steeds meer onderzoek bij patiënten zoals scans, bloedonderzoek, genetische analyses. Niet alleen bij patiënten. Ook bij ogenschijnlijk gezonde personen wordt steeds meer onderzoek gedaan. Mensen krijgen soms zelfs voor hun verjaardag een gezondheidscheck aangeboden: ‘Ja papa, we dachten: altijd fijn om op je 50^e te weten of je gezond bent. We hebben een gezondheidscheck voor je geregeld inclusief een scan’. En zo komen de bijnieren in beeld. We zijn niet speciaal op zoek naar de bijnieren, maar bij scans die van de buik worden gemaakt komen de bijnieren toch in beeld. En dan kan het zomaar gebeuren dat we een afwijking in de bijnieren vinden. Bij toeval. Een te grote bijnier bijvoorbeeld. En daar zit het probleem: die afwijking zouden we misschien niet moeten willen vinden.

Waarom? Omdat bij de meeste mensen die te grote bijnier niet kwaadaardig is en geen nadelig effect op de gezondheid heeft. Je gaat er niet aan dood. Je hoeft er niet aan te worden behandeld. Maar denk nu aan de 50 jarige man die gezellig voor de verjaardag onder de scan gaat liggen. De dokter zal vertellen dat de gevonden afwijking in de bijnieren ‘waarschijnlijk geen betekenis’ heeft. ‘Waarschijnlijk’ denkt de man, ‘niet zeker dus….’ Mensen willen graag 100% zekerheid. De onrust is gezaaid en deze man wil heel zeker weten dat het geen kwaad kan. Meerdere onderzoeken volgen, weken wachten op de uitslagen. Uiteindelijk komt dan de definitieve conclusie: hoogstwaarschijnlijk geen betekenis. Tsja, hadden we die eerste scan nu maar niet gemaakt. Dat had een hoop onrust en geld gespaard.

[1] De Gezondheidsraad heeft op 5 maart 2015 een advies uitgebracht onder de titel Doorlichten doorgelicht: gepast gebruik van health.checks. Meer informatie vind u op de site van de Gezondheidsraad.

Ook de Gezondheidsraad[1] constateert dat onderzoek waarvoor geen goede reden is wel degelijk negatieve effecten kan hebben. Immers is niet alles wat we vinden belangrijk. En het is voor de dokter altijd moeilijk om uit te leggen dat iets dat afwijkend is op een scan niet van invloed is op de gezondheid van de patiënt. Goedbedoelde diagnostiek, maar soms met een duidelijke keerzijde voor zowel de arts als de patiënt.

Dr. Olaf M. Dekkers, internist en verbonden aan het LUMC