Laurens V. Mijnders, ervaren BEP.

Recent was er veel aandacht voor wat therapietrouw genoemd wordt: Neemt u op tijd de juiste pillen in een goede dosering in? Hoe zit dat bij u en waarom gaat het niet altijd zoals het zou moeten? Maar vooral, wat kan er beter?!

In een groot artikel in de Volkskrant (Slik die pillen!, 23-9-2017) worden een aantal redenen gegeven waarom patiënten de voorgeschreven medicatie niet of verkeerd innemen. Bijwerkingen of de angst daarvoor is één van die redenen. Het corticosteroïd Prednison is daar een bekend voorbeeld van. In haar reactie op het artikel uit de Volkskrant stipt huisarts Lia v.d. Voorn een belangrijk punt aan als zij zegt dat het verwarrend kan zijn als je drie medicijnen slikt. Maar het aantal ouderen en chronisch zieken stijgt en daarmee ook de co-morbiditeit of multi-morbiditeit.

Ik ben er zo één met meerdere aandoeningen. Ik weet uit mijn ruim 50-jarige carrière als chronisch patiënt dat het bij mij niet altijd helemaal goed gaat. Zeker als mijn dagelijks routine verstoord is, zoals tijdens vakantie. Dan ben ik weleens te laat met innemen of vergeet het deels. Ik slik 15 verschillende medicijnen verdeeld over 6 “slikmomenten”, in totaal zo’n 25 pillen en inhalaties per dag. Dat is zoals ik “gewoon” ziek ben en er geen complicaties zijn zoals een griepje.

De voorlichting aan de patiënt kan sterk worden verbeterd. Niemand heeft mij ooit gezegd of de combinaties zoals ik die slik wel compatibel zijn en hoe ze ingenomen moeten worden. Met melk of met water, of juist niet met jus d’orange? In de bijsluiter staat soms wel hoe die ene specifieke pil ingenomen moet worden, maar nooit in de combinatie zoals bij u of bij mij. En de kleine lettertjes in de bijsluiter maken het ook niet makkelijk om te lezen. Het is dus niet vreemd dat patiënten in de war kunnen raken of er zelfs er de brui aan geven. De apotheker heeft hier nog wel wat werk te doen.

Eén van andere de oorzaken volgens mij zijn de verpakkingen van de medicatie. Mensen hebben messen, scharen en ander gereedschap nodig of ze vragen buren om hulp. Reumapatiënten en veel oudere patiënten hebben regelmatig problemen om een medicijndoosje te openen, de pillen uit de verpakking te peuteren of ze in tweeën te breken. Daarnaast worden met regelmaat de doosjes van uiterlijk veranderd en de strips of potjes weer anders aan wat je gewend bent.

Op de foto ziet u daar een voorbeeld van. In de stapel doosjes zitten 2 pillen minder dan in het kleine potje!!!

Dit is voor de derde opeenvolgende keer dat deze medicatie in een andere verpakking zit. En het preferentiebeleid dat vaak gehanteerd wordt zorgt er ook voor dat met regelmaat van leverancier wordt veranderd en daarmee de maat van de verpakking, de kleur van het doosje en/of de strip en hoeveel pillen er in zitten. En soms lijken twee totaal verschillende pillen als ze uit de verpakking zijn gehaald wel erg veel op elkaar. Dat uit de verpakking halen is noodzakelijk als je niet de hele dag thuis naast je pillenkast kan blijven zitten. Ook wordt de kleur, de vorm of de grootte van de pil veranderd, of de hoeveelheid werkzame stof! Ondanks de chronische ziekte die wij hebben zijn er nog velen die werken of op een ander manier actief zijn. En sommige medicatie moet je gewoon altijd bij je hebben!!

Een grote verantwoordelijkheid ligt op dit punt m.i. bij de farmaceutische industrie. Naast de excessieve milieubelasting en de kosten van het ontwerpen van andere verpakkingen en de productie daarvan (niet alleen meer doosjes, maar in elk doosjes een bijsluiter) creëert het dus verwarring bij de gebruikers. Ik roep de fabrikanten op hier beter over na te denken en in overleg te treden met vertegenwoordigers van patiënten. Dat het kan weet ik uit het resultaat van het werk van BijnierNET met betrekking tot de gekleurde capsules hydrocortison in verschillende sterktes. Maar ook daar kunnen nog verdere verbeteringen worden toegepast denk ik. De potjes waar de gekleurde capsules inzitten zijn identiek op de kleine tekst op het etiket na. Kan hier iets aan gedaan worden?

Ik hoop dat dit voorbeeld gevolgd kan worden voor zowel de generieke medicatie als de merkmedicatie. En natuurlijk ligt hier ook een taak voor de toezichthouder, het College Beoordeling Geneesmiddelen (CBG). Niet alleen de werking van de medicijnen zou beoordeeld moeten worden, ook het “gebruiksgemak”. Het doel van het CBG is immers “Als onafhankelijke autoriteit reguleert het CBG de kwaliteit, werking en veiligheid van een medicijn, en stimuleert het CBG het juiste gebruik door de juiste patiënt.”

Het resultaat kan grote therapietrouw zijn en daarmee lagere zorgkosten. Winwin voor iedereen.

Tenslotte een oproep aan iedereen om met voorbeelden te komen van medicatie die van verpakking is veranderd en daardoor verwarring geeft of die moeilijk is te openen. Als het mogelijk is graag met een begeleidende foto. Beschrijf uw ervaringen en voorbeelden hieronder of mail naar info@bijniernet.nl.