Wendy Metsaars is moeder van drie kinderen en levenskunstenaar

BijnierNET: “Wendy, zou je nog eens een blog willen schrijven?”
Wendy: Uiteraard. Heb je een onderwerp idee misschien?
BijnierNET: “Wendy, ik dacht aan vraagverlegenheid.”
Wendy “Nog nooit van gehoord.”
Lang leve google! Ai, ai wat een lastig onderwerp is dit! Te herkenbaar stiekem.

Vraagverlegenheid is niets anders dan dat je jouw zorgvraag/behoefte nauwelijks of niet aan een ander durft of wil vragen. Hoe herkenbaar is dit?! Voor mij meer dan bijzonder herkenbaar. Er zijn talloze redenen te bedenken en bij ieder zijn er vast een aantal van toepassing. Ik wil niet tot last zijn van een ander, bagatelliseer het liever weg en wil bovenal lekker zelfstandig zijn, vooral niet afhankelijk of tot last van een ander zijn, beteken liever wat voor de ander dan dat ik moet vragen. Zo zijn er nog talloze andere redenen te bedenken.

Er is in Nederland weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar dit onderwerp, maar uit de weinige literatuur wordt de complexiteit van dit vraagstuk duidelijk. Er kan wel gesteld worden dat effectieve benutting van de informele hulp vaak moeilijk te realiseren is. Sjieke woorden, er is wel hulp vanuit het sociale netwerk maar de een durft niet te vragen, de ander wil zich niet opdringen, is dan ook wel een gegeven antwoord.
Waar komt deze vraagverlegenheid eigenlijk vandaan?

Wetenschappelijk onderzoek geeft de volgende redenen:

• Het moeten vragen om hulp is voor veel mensen een ingewikkeld intern psychologisch proces, omdat er verschillende vaak conflicterende gevoelens een rol spelen.
• Tevens kunnen er ook allerlei mogelijke externe barrières in de weg staan, zoals een te grote reisafstand, een onoverzichtelijk aanbod en ingewikkelde regeltjes en procedures om toegang te krijgen tot bepaalde hulpvoorzieningen.
• Als bestaande vertrouwde hulp van bijvoorbeeld een maatje, buddy, of een vrijwilliger uit het buurtcentrum ineens wegvalt kan het lastig zijn voor hulpbehoevenden om opnieuw hulp te vragen. En gezien alle hervormingen en bezuinigingen in het sociaal domein is dit een reëel risico.

Al met al blijft de kennis over vraagverlegenheid beperkt en is er nog maar weinig onderzoek dat concrete handvatten biedt om dit probleem effectief aan te kunnen pakken. Het geeft wel misschien stof tot denken.

Bewustwording kan al een eerst klein stapje zijn.
Ik probeer het onderwerp in kleine stukjes op te knippen en dan denk ik aan het volgende:

De ander-tot-last-zijn is iets wat we niet graag willen. Vanuit eigen aannames denk je al snel dat de ander het druk genoeg heeft en waarschijnlijk wel iets beters te doen heeft. Maar, Is dit wel zo? Misschien vindt de ander het juist wel fijn om te helpen, om klaar voor je te staan. Misschien speelt het gevoel hebben in het krijt te staan ook een rol.

Wat ook drempelverhogend kan zijn, als je een ander om hulp vraagt je, moet je de ander op de hoogte stellen. Betekent het ook dat je wat meer over je prive-situatie moet vertellen. Misschien iets wat je wel helemaal niet wilt.

Bij alles wat we doen moet je (gevoelsmatig) een stukje zelfstandigheid inleveren. Zelfstandigheid is juist wat gestimuleerd wordt in deze maatschappij. Het maakt het er allemaal niet makkelijker op.
Waarom is zorg vragen lastig? Allerhande mogelijke redenen zijn wel genoemd. Maar als het omgedraaid wordt, hoe kan er zorg worden gevraagd zonder dat het zo ervaren wordt? Het is wel lastig om zorg aan een naaste te vragen betreffende een spuitinstructie, maar een telefoontje naar de Bijniervereniging NVACP of het forum raadplegen voelt heel anders. Terwijl het ook een vorm van hulpvraag is. Het voelt heel anders. Niet hulpbehoevend misschien?

Wat kan je er zelf als patiënt aan doen?

Een eerste goede stap om de vraagverlegenheid af te doen nemen kan zijn om naar de huisarts te gaan en dit bespreekbaar te maken. Dan wordt er alvast een keer over gesproken. Je denkt samen over een mogelijke aanpak. Tevens worden de gevolgen van bijnierschorsinsufficiëntie bespreekbaar gemaakt. Dat is belangrijk omdat de huisarts deze niet dagelijks ziet in de praktijk. Ook zou je eens na kunnen gaan wat je juist zo vervelend vindt aan het vragen. Misschien blijken sommige dingen wel makkelijker op te lossen dan gedacht. Misschien voelt het wel goed om je zorgvraag neer te leggen bij de ander als je iets ook terug kan doen voor de ander; iets waar jouw kwaliteiten liggen.

Over de drempels van vraagverlegenheid heen te stappen, is uiteindelijk echt iets dat de patiënt zelf moet doen.

Vul in het reactieveld hieronder uw praktische tips in. Tips van iedereen zijn welkom. Of je ervaring hebt met een bijnieraandoening of patiënten begeleidt van een praktijk of ziekenhuis.