Met enige regelmaat wordt de vraag gesteld: “Ik gebruik hydrocortison en wat moet ik doen ter voorbereiding van een operatie of belastend onderzoek?” In een eerdere blog heeft Laurens Mijnders al geschreven over de Bewust Eigenwijze Patiënt (BEP) en de maatregelen die hij heeft getroffen. Vandaar de titel van dit blog.
Het staat m.i. onomstotelijk vast dat mensen die afhankelijk zijn van hydrocortison, ook zelf als patiënt samen met de internist-endocrinoloog de vinger aan de pols moeten houden op weg naar een operatie.

Bij het opstellen van onderstaande voorbereidingsstappen, is uitgegaan van een geplande operatie. De adviezen gelden dus niet voor een spoedoperatie.

Belangrijk is dat de behandelend specialist (degene die de operatie uitvoert), de anesthesist en de internist-endocrinoloog elkaar goed informeren over het te volgen steroïdstressschema voor, tijdens en in de eerste dagen na de operatie. Het stelde mij bij eerdere operaties gerust dat er onderling contact was geweest om af te stemmen.

Wat kan je zelf ook doen?

1. 1. 1. 1. 1. Vertel aan de behandelend specialist bij het besluit tot een operatie dat je afhankelijk bent van hydrocortison. Het is nl. niet de bedoeling deze medicatie af te bouwen, zoals mij werd gevraagd tijdens de voorbereidingen voor een knieoperatie.
            2. Neem vervolgens contact op met de ‘eigen’ internist-endocrinoloog en vraag een stress-schema te maken voor de operatie. Neem dit stress-schema zelf in ontvangst en check of daarop de contactgegevens van de internist-endocrinoloog zijn vermeld (naam van het ziekenhuis en doorkiesnummer).
            3. Print het schema een aantal keren uit en neem exemplaren mee naar het gesprek met de anesthesist en bespreek dit samen. Laat het schema achter en spreek af het te gebruiken.
            4. Neem het stress-schema en de medicatie mee op de dag van opname. Neem ook je medicatie mee, samen met een uitdraai van het actuele medicijnoverzicht dat de apotheker heeft opgesteld. Een medicijnrol kan je simpelweg meenemen. Een overzicht op papier van wanneer, welke medicatie wordt ingenomen is ook handig.
            5. Laat een kopie van het stress-schema thuis bij je partner of mantelzorger achter. Doe dit ook voor het actuele medicatieoverzicht. Mochten ondanks de voorbereidingen er nog vragen over zijn, die jij op dat moment niet kunt beantwoorden dan kunnen zij de antwoorden geven.
            6. Met de accreditatie van de Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoening is de richtlijn voor het glucocorticoïd-stressschema bij ingrepen in het ziekenhuis, bedoeld voor alle artsen die mensen met (ook) een bijnierziekte behandelen eveneens vastgesteld. Al vergt het nog wat tijd alvorens iedereen dit stress-schema hanteert.
               Het is daarom handig een exemplaar uitgeprint mee te nemen bij een opname. Natuurlijk heeft u altijd uw SOS kaart bij u, het SOS-tasje met Solu-Cortef en reserve-medicatie (tabletten hydrocortison/ cortisonacetaat en eventueel fludrocortison).
            7. Bij een grote operatie, waarbij je een aantal dagen een infuus met hydrocortison krijgt, moet de hydrocortison worden afgebouwd. Vraag of de internist-endocrinoloog dit aangeeft in het stress-schema en spreek af dit te volgen na de operatie.Op zich kan er in een week worden afgebouwd. Het hoeft echt niet met kleine stapjes te gaan. Je hebt uiteindelijk maar meestal kortdurend (een aantal dagen) een stressdosering gehad.
               

               Lees ook de blog van Judith van Eck over het steroïdonttrekkingssyndroom.

               Let op: blijvende misselijkheid na de operatie kan een aantal redenen hebben. Eén van de redenen is dat er een te lage cortisolwaarde is. Dit kan ontstaan bijvoorbeeld door koorts of wondinfectie. En dan is er sprake van een dreigende bijniercrisis en moet de stressdosering aangepast.