Tijdens veel consulten op de polikliniek komt het onderwerp werk aan de orde. Werk is voor mensen heel belangrijk: het is een van de dingen die het leven zin geven, of het nu betaald werk of vrijwilligerswerk is. Als je niet kunt werken of problemen op het werk hebt heeft dat gevolgen voor hoe je je voelt en zelfs voor je gezondheid. In de eerste periode na het krijgen van een bijnier- of hypofyseziekte kun je vaak een tijd niet werken. Meestal is het uiteindelijk voor patiënten met een hypofyse- of bijnierziekte, na een periode van begeleiding en reïntegratie, weer mogelijk om goed te functioneren op het werk, al dan niet met enige aanpassing. Soms lopen patiënten op het werk echter tegen vervelende problemen aan.
Jan is een 43-jarige man, die op 13-jarige leeftijd met succes aan een grote hersentumor geopereerd werd. Gelukkig is de tumor nooit meer teruggekomen. Ter vervanging van de hypofysefunctie gebruikt hij sinds de operatie vijf medicijnen. Door de uitval van de bijnierfunctie, maar ook door de gevolgen van zijn hersentumor, is zijn inspanningscapaciteit beperkt. Dankzij zijn positieve instelling heeft hij tot nu toe 100% kunnen werken. Hij werkt echter in ploegendienst, afwisselend vroege diensten met starten om half 6 in de ochtend en late diensten met doorwerken tot 23 uur in de avond. Daarbij moet hij ook nog regelmatig overwerken. Hij geeft aan dat hij na werktijd volledig op is en er geen sociaal leven meer op na kan houden. Op zijn verzoek heb ik telefonisch overlegd met zijn bedrijfsarts die het volledig met me eens was dat het beter was om zijn werk te beperken tot dagdiensten, tussen 8.30 en 17 uur, en daarnaast de werkweek te beperken tot maximaal 32 uur per week. De bedrijfsarts nam contact op met zijn werkgever maar die negeerde dit advies. Op verzoek van patiënt heb ik daarna een brief gemaakt met in algemene termen uitleg over zijn ziekte. In de brief werd ook, wederom in algemene termen, vermeld wat medisch haalbaar is in een dergelijke situatie. Tot nu toe heeft hem dat niet geholpen. Zijn werkgever weigert medewerking. En dat terwijl hij werkt in een bedrijf met 150 werknemers, waar toch ruimte moet zijn voor enige flexibiliteit. Ik heb hem helaas moeten adviseren zich voorlopig ziek te melden.
Als behandelend arts zit je in een dergelijke situatie in een lastig parket. Natuurlijk wil je je patiënt helpen, maar daarbij zijn er beperkingen. Het is namelijk aan behandelend artsen niet toegestaan een geneeskundige verklaring, die een ander doel dient dan behandeling of begeleiding, over zijn/haar patiënt af te geven. Artsen moeten zich regelmatig voor de tuchtrechter verantwoorden omdat zij voor hun patiënt zo’n verklaring, met daarin uitspraken over bijvoorbeeld wel of niet kunnen werken, hebben opgesteld. Als een eigen patiëntof een instantie een medische verklaring wenst te verkrijgen, die verder gaat dan alleen feiten, dient een verzoek hiertoe gericht te worden aan een arts, die ook deskundig is, maar niet bij de behandeling van de patiënt betrokken. De behandelend arts mag wel een verklaring maken met in algemene termen informatie over de betreffende ziekte en over (on-)mogelijkheden met betrekking tot werken in een dergelijke situatie. Gelukkig zijn de meeste werkgevers, anders dan die van Jan, wel bereid hier serieus naar te kijken.
NB Publicatie van deze blog is met schriftelijke toestemming van de betrokken patiënt.
Lees ook de generieke module Arbeidsparticipatie, een onderdeel van de Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoeningen.
Prachtige blog!
Als het mag, kan ik dan een vraag stellen? Ik lijd aan tertiaire bijnierschors insufficiëntie. Nu heb ik de afgelopen 9 maanden (sinds diagnose stelling) hydrocortisone geslikt. De afgelopen 7 maanden heb ik 20mg afgebouwd naar 0. Nog steeds ben ik bezig met opbouwen en uitbreiden van mijn werk, maar ik werk in de zorg. Voorheen werkte ik fulltime en had ik 2 dagdiensten in de maand, de rest allemaal avond-, nacht,- 24uurs oproepdiensten. Nu moet ik antwoord kunnen geven op de vraag of ik ooit weer onregelmatig kan gaan werken. In november wordt mijn cortisol waarde weer geprikt en de uitslag daarvan toont aan of mijn bijnieren weer zelfstandig functioneren of niet. Ik heb vertrouwen in de test. Maar nu is mijn vraag… wat kunnen de bijnieren aan na herstel van bijnierschors insufficiëntie en hoe kwetsbaar is de HPA as, gezien op de lange termijn. (Mijn waarde was 0.037umol/l in januari ’18)
Alvast dank!
Helaas zie je vaker dat werkgevers het lastig vinden om de goede route te bewandelen bij chronische ziekten. De betreffende medewerker heeft dan een aantal mogelijkheden.
In de eerste plaats de bedrijfsarts: naast het geven van een advies kan deze vanzelfsprekend ook een meer dwingende mededeling doen, zoals vaststellen dat avond- en/of nachtdiensten niet mogelijk zijn bij deze ziekte. Veel bedrijfsartsen vinden dit weliswaar lastig, maar hebben sinds de meest recente wijziging van de Arbowet deze mogelijkheid. Ook de medewerker kan de bedrijfsarts hierop aanspreken.
Volgt werkgever dit niet op, heeft de medewerker de mogelijkheid zich ziek te melden. Deels omdat dit ook zo is, deels om nog erger te voorkomen. Preventie is namelijk een belangrijk aspect van de Arbowetgeving.
Na de ziekmelding kan vervolgens de medewerker om een zogenoemd deskundigenoordeel vragen bij het UWV. Deze kan dan vaststellen of werkgever voldoende doet om de medewerkeer te re-integreren c.q. aan het werk te houden.
Als last resort kan eventueel dan nog de stap gezet worden naar de rechter: het afdwingen van een geschikte arbeidsplaats. Dit laatste betekent vaak ook het einde van een goede samenwerking, hoewel je je kunt afvragen als werkgever adviezen van een bedrijfsarts niet opvolgt of de samenwerking dan nog steeds goed is te noemen.
Kortom: lastige situatie voor de medewerker, maar deze heeft wel verschillende mogelijkheden in handen.
Beste Fons,
de werknemer heeft ook nog in het kader van de nieuwe arbowet het recht om een klacht in te dienen over de uitspraak van de bedrijfsarts, maar ook om een second opinion aan te vragen bij een andere bedrijfsarts. Dan is het handig om te controleren of deze arts dan wel iets af weet over bijnierziekten.
Ik ben addison patiënt na Cushing. Ik werkte al die tijd in het onderwijs. Gelukkig had ik er een vaste benoeming. Vanaf dat ik ziek was, begon mijn directie zich vragen te stellen over mijn functioneren en moest ik bijna driemaandelijks op functioneringsgesprek. Ik heb zeer weinig begrip ervaren. En men deed er alles aan om mij mijn job te laten opzeggen. Ik kreeg een premie van de overheid waarin ook stond wat ik wel en niet nog kon, maar de werkgever hield hier geen rekening mee. Het was voor mij een hele zware tijd. Nu gaat het inmiddels beter omdat het een andere directie is, die poogt mijn probleem te begrijpen en die ook de aanwijzingen opvolgt die neergeschreven staan,