Schelto Kruijff is chirurg en werkzaam bij het UMC Groningen. Zijn aandacht gaat uit naar endocriene en oncologische chirurgie.

Een bijnier is eigenlijk een vreemd orgaan. Je weet bijna niet dat het bestaat totdat er iets mis mee is. Laatst kwam mijn zoon die op de lagere school zit, thuis met een overzicht van alle organen in de buik, maar de bijnier kon ik er niet op vinden. Hij had er nog nooit van gehoord. Ik legde hem uit dat je zonder bijnieren niet kan overleven. Dat maakte grote indruk. Hoe had die leraar dat kunnen vergeten?

Ook de naam “Bij-nier” doet vermoeden dat het orgaan een ondergeschikte rol speelt. Zoiets van: je hebt de nier maar daar hangt nog iets weinig betekenisvol aan, de bijnier.
De nieren daarentegen hebben in onze maatschappij een veel bekendere naam en overschaduwen de bijnieren letterlijk en figuurlijk.
De Nierstichting waarvoor altijd wordt gecollecteerd, het politiek beladen donortekort van de nieren en de nierdialyse dragen daar allemaal aan bij.

De bijnier staat op de achtergrond. Nog nooit heb ik iemand zien collecteren voor de Bijnierstichting. De bijnier heeft met de functie van de nier helemaal niets te maken dus ik zou zeggen terug naar de tekentafel met die terminologie. Noem het orgaan de gouden hormoonschatkamer, de stressregiseur of hormoondirigent of iets dergelijks.  Met zijn neefje de bij-schildklier is het precies het zelfde gesteld. Die speelt in de terminologie ook een ondergeschikte functie en heeft een totaal andere rol in ons metabolisme dan de schildklier. De overeenkomst met zijn gouden neef is dat we zonder de hormonen van beiden endocriene “bij-organen” er snel geweest zouden zijn.

Ook de Dikke van Dale draagt niet echt bij aan naamsbekendheid of uitleg van de bijnierfunctie. Bij de betekenis van de nier staat nog in elk geval “boonvormige klier voor afscheiding van de urine”. Maar als je dan de bijnier opzoekt krijg je het volgende:

“orgaan bij de nier”

En daar moeten we het mee doen. Het orgaan ligt ook bij de pancreas en naast de lever maar we noemen het toch ook geen ” bij-pancreas of bij-lever”?

Natuurlijk zou een ziekte, aandoening of gemis aan de bijnieren even vervelend zijn als de bijnier wat bekender zou zijn maar toch kan het wel enorm schelen in het begrip bij het dagelijkse leven. De meeste mensen hebben werkelijk geen idee waar je het over hebt. Bijnier? Nooit van gehoord. Ze zouden eens moeten weten dat ze er dagelijks op leven.

Want, een bijnierziekte of het gemis aan bijnieren zet je leven op zijn kop. Er zijn heel weinig kwaliteit-van-leven-studies gedaan naar mensen zonder bijnierfunctie of na bijnieroperaties die beide bijnieren hebben moeten inleveren maar die resultaten zullen behoorlijk tegenvallen. En ook bij de mensen die bijnieraandoeningen hebben staat het leven behoorlijk op de kop.

Daarom is het goed dat BijnierNET bestaat. BijnierNET helpt mensen met een bijnieraandoening, hun naasten én de zorgverleners met betrouwbare en toegankelijke (wetenschappelijke) informatie. Want goede informatie kan een ziekte of handicap niet doen verdwijnen, maar geeft wel houvast om het leven weer zo normaal mogelijk te organiseren.