Dr Anton AM Franken, internist Isala Zwolle en lid van het algemeen bestuur van BijnierNET

In deze blog bespreek ik enkele ontwikkelingen op het gebied van beschikbaarheid van geneesmiddelen.

1. Geneesmiddeltekorten

Het coronavirus houdt ons momenteel in de greep. Deze crisis zou ook weleens gevolgen kunnen hebben voor de beschikbaarheid van met name patentloze medicijnen in Nederland. Veel van de grondstoffen van deze medicijnen komen uit China. In China zijn zeker in gebieden die getroffen zijn door het virus (provincie Hubei) vele fabrieken gesloten geweest en komt inmiddels het leven weer op gang. Hoewel dit op korte termijn niet tot geneesmiddeltekorten in ons land zal leiden vanwege de bestaande voorraad van 3-6 maanden, zal het, als de productie in de fabrieken vertraagd op gang komt, leiden tot tekorten. Dit toont maar weer eens aan hoe kwetsbaar de productieketen van geneesmiddelen is en hoe afhankelijk wij zijn van lagelonenlanden als China en India. Ik heb als eens eerder gepleit om de productie van grondstoffen weer terug te halen naar Europa. Overigens zal Nederland extra last hebben van de eventuele geneesmiddeltekorten omdat de prijzen van geneesmiddelen in Nederland verhoudingsgewijs lager zijn dan in andere Europese landen. Bij schaarste zal Nederland niet als eerste door de fabrikanten worden bediend. De prijzen van met name generieke medicijnen zullen voorlopig niet stijgen als het aan voormalig minister Bruins ligt. Sterker nog hij overwoog om de maximale vergoeding voor geneesmiddelen te verlagen in het kader van een modernisering van het Geneesmiddelenvergoedingensysteem (GVS). Dit aangescherpte vergoedingsbeleid zou wel eens kunnen leiden tot nog meer en langdurige tekorten van met name generieke geneesmiddelen. De invoering van dit vergoedingsbeleid is uitgesteld. Nederland zal bij hervatting van leveringen, verwacht ik, minder snel worden bevoorraad dan landen die meer willen betalen.

2. Onnodig wisselen van medicijnen: Traject Verantwoord Wisselen Geneesmiddelen mislukt.

Jaarlijks wisselen meer dan een miljoen chronische patiënten in de apotheek een of meer keren van het medicijn dat hun voorschrijver op het recept schreef naar een ander merk medicijn. Wisselen kan negatieve gevolgen hebben voor de patiënten.

Het rapport “Wisselen van medicijnen – Gevolgen van generieke geneesmiddelsubstitutie voor mensen met een chronische aandoening” is te lezen op de website van de Schildklier Organisatie Nederland.

In 2018 heeft VWS het bestuurlijk overleg Verantwoord Wisselen Geneesmiddelen opgestart met het doel om afspraken te maken over wisselen van medicijnen zonder medische reden. Helaas is dat overleg recent door zorgverzekeraars en apothekers gestaakt. Het lukte niet om een akkoord te bereiken. Patiëntenorganisaties vinden dit niet acceptabel en hun eisen blijven staan. Liefst zien zij dat patiënten helemaal niet hoeven te wisselen maar minimaal dient volgens de patiëntenorganisaties het volgende geregeld zijn:

1. Medische noodzaak op recept moet altijd gehonoreerd worden zonder voorwaarden.
2. Er moet een bindende lijst komen van medicijnen waarbij niet mag worden gewisseld. Wisselen van merk van bepaalde medicijnen zoals levothyroxine kan bijvoorbeeld gezondheidsrisco’s met zich meebrengen.
3. Bij geneesmiddelen die niet op deze bindende lijst staan, moet zo min mogelijk gewisseld worden.

De Patiëntenfederatie Nederland hebben in een brief naar de Tweede Kamer hun ongenoegen over het vastlopen van de onderhandelingen kenbaar gemaakt.

3. Registratie

Gelukkig is er ook goed nieuws. Vanaf 30 maart jl. zijn de Hydrocortison doseringen 1, 5 en 10 mg door het College te Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) officieel geregistreerd. Tevens is de fludrocortison 62,5 microgram geregistreerd. Tot voor kort was alleen Hydrocortison 20 mg geregistreerd en werden de andere lagere doseringen door als doorgeleverde bereiding op de markt gebracht. Wisselende kwaliteit en beschikbaarheid waren het gevolg.

Lees ook het nieuwsbericht op deze site over de registratie van hydrocortison en fludrocortison.

BijnierNET heeft zich de afgelopen 3 jaar ingespannen om deze registratie voor elkaar te krijgen en we zijn heel gelukkig met dit resultaat. Registratie betekent gegarandeerde kwaliteit èn continuïteit. BijnierNET heeft dit samen met het Nederlandse bedrijf ACE Pharmaceuticals voor elkaar gebokst. Na een overgangsperiode is de zogenaamde doorgeleverde bereiding door andere apotheken niet mogelijk meer. Het mag duidelijk zijn dat de ontwikkeling van deze maatoplossing en het registratieproces gepaard gaat met extra kosten en investeringen. BijnierNET is in overleg met de partners om te zorgen dat de patiënt daar niet de dupe van wordt.