Grip op de zorg met een jaargesprek

Maandagavond 31 mei jl was het dan zover. Voor apothekers en apothekersassistenten is een digitale nascholing georganiseerd over goede farmaceutische zorg voor mensen met bijnierinsufficiëntie. Met ongeveer 35 deelnemende apothekers werd de avond om 19:00 uur geopend door
Lisette Darman – Knuif, secretaris van de Twentse Apothekers Organisatie (TAO-UA) en tevens apotheker.

Wat is Bijnierschorsinsufficiëntie?

Aan de hand van een presentatie van Mark van Haaren, internist-endocrinoloog bij het Medisch Spectrum Twente, werd de kennis van de deelnemers over primaire en secundaire bijnierschorsinsufficiëntie uitgebreid en opgefrist. Mark legde uit waar de endocrinologie zich nu in onderscheidt in de specialistische zorg en dat zijn met name de feedback-mechanismen. Met deze feedback worden processen in het lichaam geregeld met hormonen, de signaalstofjes. De werking van de HPA-as is goed uitgelegd door Mark. Wanneer er sprake is van  bijnierinsufficiëntie werkt de feedback niet in de HPA-as. De risico’s daarvan werden geschetst. Om de kennis te toetsen kregen de deelnemers door Mark multiple choice vragen voorgelegd.

Een voorbeeld

Wat moet u doen als een patiënt met bijnierschorsinsufficiëntie bewusteloos raakt?

◻ Bel 112, vermeld bijnierschorsinsufficiëntie en injecteer noodinjectie.

◻ Bel de internist-endocrinoloog.

◻ Injecteer noodinjectie en wacht effect af.

◻ Geen idee.

Gelukkig wist 83 % van de deelnemers dat het eerste antwoord het correcte antwoord is.

Een ander voorbeeld

Een patiënt van een andere apotheek is op vakantie in Twente en komt voor 1 dag hydrocortison halen. Wat doet u?

◻ Dat kan niet, patiënt met bijnierschorsinsufficiëntie moet altijd naar de eigen apotheek.

◻ Advies om 1 dag medicatie niet in te nemen en thuis verder te gaan.

◻ U geeft voor 1 dag medicatie mee.

◻ U geeft medicatie mee inclusief extra voor eventuele stress.

Inderdaad, het vierde antwoord is goed. De patiënt krijgt extra medicatie mee van de apotheker. Wat hydrocortison is voor bijnierpatiënten is insuline voor diabetespatiënten. Het is van belang voor overleving. Dus voor de zekerheid krijgt de patiënt ook reserve-medicatie mee, want er kan zomaar iets gebeuren op weg naar huis.

Meten is weten

Aan de apothekers is voorafgaand aan de nascholing gevraagd om te onderzoeken aan hoeveel mensen met bijnierschorsinsufficiëntie zij zorg leveren. De resultaten waren verrassend.

◻ minder dan vier patiënten                11%

◻ tussen de 4 en 7 patiënten               27%

◻ tussen de 7 en 10 patiënten             38%

◻ meer dan 10 patiënten                      23%

Deze cijfers liggen iets hoger dan vooraf verwacht. Meten is dus weten!

BijnierNET heeft een website met producten voor de apotheek

Johan Beun, coördinator van BijnierNET, heeft de apothekers en apothekersassistenten geïnformeerd over producten die goed bruikbaar zijn in de apotheek om de farmaceutische zorg voor mensen met bijnierschorsinsufficiëntie op een hoger niveau te kunnen tillen.

Hij gaf een toelichting bij:

• De stressinstructie en het zelfmanagement van de patiënt (flyer)
• De SOS-kaartjes, verkrijgbaar in verschillende talen (adrenals.eu).
• De nieuwe geregistreerde hydrocortisontabletten voor substitutie-therapie.
• Terugbetaalregeling voor hydrocortison en fludrocortison (blog + infografic).
• De aangepaste behandeling bij steroïd-geïnduceerde bijnierschorsinsufficiëntie (themapagina).

Tot slot vroeg Johan of een apotheker op termijn eens een blog zou willen schrijven over de ervaringen die worden opgedaan bij de vernieuwde farmaceutische zorg. Aanmeldingen zijn welkom!

Wat gaat er veranderen in Twente?

Jaarlijks zullen bijnierpatiënten per brief door een apotheker worden uitgenodigd voor een gesprek.

De volgende onderwerpen komen aan de orde:

• Op tijd bestellen van herhaalmedicatie en tijdig aangeven wanneer er problemen zijn.
• Wanneer onverhoopt moet worden gewisseld van leverancier van hydrocortison dan geeft de apotheker goede uitleg over wat dit kan betekenen voor de patiënt.
• Uitleg dat het breken van tabletten voor substitutie-therapie niet de voorkeur heeft.
• Het stressschema wordt doorgenomen.
• De houdbaarheidsdatum van de noodinjectie wordt gecheckt, zodat de patiënt altijd minimaal twee noodinjecties in huis heeft. Een noodinjectie neemt de patiënt desgewenst mee in de tas. Zo nodig wordt aangeboden om te oefenen met bereiden van de noodinjectie.
• Bespreek of een medicijnrol kan helpen.
• Bespreek of een farmabuddy nodig is.
• Bespreek of een SOS key card kan helpen.
• De patiënt wordt gewezen op bijniernet.nl.

De Twentse apothekers hebben een afspraak gemaakt met de internisten-endocrinologen van het Medisch Spectrum Twente dat wanneer de noodinjectie over de datum is, de apotheker deze noodinjectie op naam van de medisch specialist mag vervangen.

Deze nascholing is tot stand gekomen in een samenwerking tussen TAO-UA, het Medisch Spectrum Twente en BijnierNET.