Koen Dreijerink is internist-endocrinoloog bij Amsterdam UMC

Op zondag 2 juni vond in Den Helder de “Love Life Run” plaats, een sponsorloop voor kankerpatiënten, hun naasten en ook zorgverleners. Het was een prachtige dag en er werd een mooi bedrag voor kankeronderzoek ingezameld. De reden dat ik hierover begin is dat onder de deelnemers twee mannen waren die de loop volbrachten terwijl ze ook mitotaan en hydrocortison gebruiken, een geweldige prestatie!

Dat bijnierschorsinsufficiëntie leidt tot conditieverlies is wel bekend en zien we als dokters regelmatig in onze praktijk. Dat sporten gezond is, zeker ook voor mensen met bijnierinsufficiëntie, zal ook niemand betwijfelen. Veel artsen adviseren om extra hydrocortison te nemen voor het sporten en patiënten hebben hier vaak goede ervaringen mee. Echter, het nut van het gebruik van een extra stressdosis hydrocortison bij het sporten is helemaal niet zo duidelijk. Dr. Pierre Zelissen schreef hierover een blog voor Bijniernet in 2016 (https://www.bijniernet.nl/2016/01/wel-of-geen-extra-hydrocortison-bij-het-sporten-pierre-zelissen/).

Hij citeerde daarin onder andere een Noors onderzoek waarin werd beschreven dat inname van hydrocortison geen effect had bij een kortdurende inspanning bij patiënten met de ziekte van Addison in vergelijking met gezonde vrijwilligers. Wel viel op dat de Addisonpatiënten iets lagere bloedsuikerwaarden hadden. Hij concludeerde dat inname van hydrocortison voor een korte inspanning mogelijk niet heel zinvol is, maar dat niet duidelijk was of dit voor een langdurige inspanning zoals hardlopen ook zou gelden.

Inmiddels 8 jaar verder zou je misschien denken dat we hier veel meer over weten. Maar dat valt tegen. De vooruitgang is beperkt gebleven tot een Amerikaans artikel uit 2019 waarin een Amerikaanse duursporter met bijnierschorsinsufficiëntie wordt beschreven die zich tijdens een halve triatlon beter voelde met het gebruik van extra fludrocortison en dexamethason dan tijdens eerdere wedstrijden. Dit is natuurlijk slechts de ervaring van 1 persoon, maar er lijkt iets voor te zeggen dat betere bloedsuikerregulatie, mogelijk door cortisol via adrenaline, en het vasthouden van natrium in het bloed door bijnierschorshormonen helpt om duursport langer vol te houden.

Wat zou dan het advies moeten zijn bij duursport?

De voorzichtige conclusie is -wat mij betreft- om voor lange inspanningen extra hydrocortison te nemen in combinatie met voldoende koolhydraten en water- en zoutinname tijdens het sporten. Doe dit in overleg met je endocrinoloog en maak het onderdeel van je voorbereidingsprogramma, om te kijken wat voor jou het beste werkt.

Bekijk de mini-docu over Christy Anne. Zij heeft de marathon van New York gelopen.

Een belangrijkere conclusie is dat we hier nog steeds onvoldoende over weten. Er zijn in Nederland teveel mensen die door medicatiegebruik of een bijnier- of hypofyseziekte bijnierinsufficiënt zijn en voor wie goede sportadviezen een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan herstel en een betere gezondheid. Er is nog veel werk te doen!