BijnierNET

Een bijniercrisis is een mogelijk levensbedreigende situatie voor mensen met een bijnierschorsinsufficiëntie.

Een bijniercrisis ontstaat als mensen met een bijnierschorsinsufficiëntie te maken krijgen met stress.

Op dat moment maken de bijnieren niet voldoende cortisol aan terwijl daar wel meer behoefte aan is. Deze mensen moeten zo snel mogelijk een medicijn innemen (hydrocortison of cortisonacetaat). Lukt dit niet dan kan een bijniercrisis ontstaan.

Voorbeelden van stressvolle situaties zijn: ziekte (al dan niet met koorts), pijn, een medische ingreep of operatie of hevige mentale stress bijvoorbeeld door grote zorgen.

Bij een dreigende bijniercrisis zijn drie dingen erg belangrijk om te doen:

• via een injectie in de spier of via een infuus hydrocortison in hoge dosering toedienen,
• extra vocht via een infuus is nodig,
• vervolgens is onderzoek naar en behandeling van de onderliggende oorzaak noodzakelijk.

Indien niet adequaat wordt ingegrepen kan een dreigende bijniercrisis leiden tot ernstige klachten en problemen zoals een verminderd bewustzijn, lage bloeddruk, stoornissen in water- en zouthuishouding, maag-darm klachten en zelfs tot overlijden. Ook kan het doormaken van, maar ook de dreiging van een bijniercrisis, kunnen grote indruk maken en tot angstgevoelens leiden.

Een bijniercrisis komt vandaag de dag nog steeds voor. In Nederland werd onderzoek gedaan naar hoe vaak een bijniercrisis voorkomt.

In de periode van 1980-2010 werden in het UMC in Utrecht 357 mensen gezien met een bijniercrisis. Het hebben van een infectie was de meest voorkomende factor voor het krijgen van een bijniercrisis. Bij mensen met meerdere gezondheidsproblemen werd een bijniercrisis vaker gezien.

Spoedzorgketen

Helaas zijn er nog steeds patiënten en mantelzorgers die onvoldoende kennis en vaardigheden hebben om zelf in te grijpen door een noodinjectie te geven of het medicijngebruik tijdig aan te passen. Daarnaast blijkt uit onderzoek dat patiënten en mantelzorgers nog steeds worden geconfronteerd met zorgverleners die geen kennis hebben genomen van de benodigde behandeling bij een dreigende bijniercrisis. Hierdoor wordt de juiste behandeling onnodig uitgesteld met als gevolg een toename van de risico’s voor de gezondheid. De belangrijkste manier om schade door een bijniercrisis te voorkomen is het voorkomen ervan.

Het opvolgen van de juiste glucocorticoïd stressinstructies en behandeling en goede samenwerking tussen de verschillende zorgverleners en is bij een dreigende bijniercrisis van levensbelang!