Home » Kwaliteit van zorg – Kwaliteit van leven – Themapagina » Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoeningen » Bijnierschorsinsufficiëntie: ziektespecifieke module » Stressinstructies bij poliklinische ingrepen en operaties: bijlage 10

Glucocorticoïdstressschema bij ingreep, procedure of operatie in het ziekenhuis  

In pdf formaat

Ingreep, procedure, operatie

 

Advies

Poliklinische ingreep of procedure, zonder algehele anesthesie

Bijvoorbeeld:Punctie of biopt, behandeling bij kaakchirurg Endoscopie (m.u.v. coloscopie)

1 uur voor de ingreep: 10-20 mg hydrocortison oraal extra.

Na de ingreep: op geleide van (te verwachten) (pijn-)klachten dosering hydrocortison aanpassen (bijvoorbeeld verdubbelen en/of extra avond-dosering)

Coloscopie

Bij voorkeur klinische voorbereiding:

Dag voor coloscopie: continu infuus met 50 mg hydrocortison / 24h

Dag van coloscopie: hydrocortisonpomp continueren tot vlak voor coloscopie, dan bolus 25 mg hydrocortison i.v.

Na coloscopie: orale dosering hydrocortison aanpassen op geleide van (diarree-)klachten (bijv. verdubbelen en/of extra avond-dosering).

Indien toch gekozen wordt voor poliklinische voorbereiding (alleen bij patiënten die goed te instrueren zijn):

Dag voor coloscopie: Hydrocortison 3 dd 30 mg oraal

Dag van coloscopie: Hydrocortison 30 mg in ochtend en afhankelijk van tijdstip coloscopie 30 mg in middag, vervolgens 30 minuten voor scopie 25 mg hydrocortison eenmalig i.v.

Na coloscopie: orale dosering hydrocortison aanpassen op geleide van (diarree-)klachten (bijv. verdubbelen en/of extra avond-dosering).

Kleine operatie

Bijvoorbeeld: liesbreukcorrectie, diagnostische laparoscopie, tonsillectomie

Op dag van operatie:

Normale dosering hydrocortison nemen (niet stoppen)

Bij inleiding: 25 mg hydrocortison i.v. bolus gevolgd door continu infuus met 50-75 mg hydrocortison / 24h

Bij ontslag op operatiedag: hydrocortison oraal aanvullen tot totale dagdosis van 75 mg.

Dag 1 postoperatief: bij herstel van orale intake: hydrocortison iv stop, start hydrocortison oraal 3 dd20 mg

Dag 2 postoperatief: dubbele onderhoudsdosis hydrocortison

Dag 3 postoperatief: indien het goed gaat terug naar eigen onderhoudsdosering

Bij gecompliceerd beloop: overleg met internist-endocrinoloog.

Middelgrote operatie

Bijvoorbeeld: cholecystectomie, knie- of heupvervanging

Op dag van operatie:

Normale dosering hydrocortison nemen (niet stoppen)

Bij inleiding: 25 mg hydrocortison i.v. bolus gevolgd door continu infuus met 100 mg-150 mg hydrocortison / 24h

Dag 1 postoperatief: bij herstel van orale intake: hydrocortison iv stop, start hydrocortison oraal 3 dd 20 mg

Dag 2 postoperatief: dubbele onderhoudsdosis hydrocortison

Dag 3 postoperatief: indien het goed gaat terug naar eigen onderhoudsdosering

Bij gecompliceerd beloop: overleg met internist-endocrinoloog.

Afbouwschema voor thuis i.o.m. internist-endocrinoloog

Grote operatie

Bijvoorbeeld:

Laparotomie

Thoracotomie

Intracraniële procedures

Grote operatie in het orofarynx gebied

Grote vasculaire procedures

Op dag van operatie:

Normale dosering hydrocortison nemen (niet stoppen)

Bij inleiding: 50 mg hydrocortison i.v. bolus gevolgd door

continu infuus met 150-200 mg hydrocortison / 24h

Dag 1 postoperatief: hydrocortison iv continu 100 mg/24h

Dag 2 postoperatief: afbouwen op geleide van kliniek en in overleg met internist-endocrinoloog.

Bij gecompliceerd beloop: overleg met internist-endocrinoloog.

Afbouwschema voor thuis i.o.m. internist-endocrinoloog

Acute ziekte waarvoor IC opname

Start 100 mg hydrocortison i.v. bolus, gevolgd door continu infuus met 200 mg hydrocortison / 24h

Bij overdracht verpleegafdeling: overleg met internist-endocrinoloog.

Bevalling: ongecompliceerd

Poliklinisch of klinisch (Thuisbevalling gecontra-indiceerd i.v.m. bijnierschorsinsufficiëntie)

Vanaf het begin van weeën met herkenbare regelmaat 20 mg hydrocortison per 6 uur (oraal en bij braken i.v.).

Bij cervixdilatatie >4 cm en/of contracties elke 5 min gedurende een uur: 50 mg hydrocortison i.v. te herhalen elke 6 uur tot na uitdrijvingsfase.

Na de bevalling over op hydrocortison oraal dubbele onderhoudsdosis (t/m eerste dag na de bevalling).

Bij gecompliceerd beloop: overleg met internist-endocrinoloog.

NB Bij poliklinische bevalling wordt beleid ondersteund door arts.

Bevalling: gecompliceerd of sectio

caesarea

50 mg hydrocortison i.v. bolus, gevolgd door continu infuus met 150 mg hydrocortison / 24h
Acute Addison crise

100 mg hydrocortison i.v. bolus, gevolgd door continu infuus met 200 mg hydrocortison / 24h. Gevolgd door een continu infuus met 100 mg hydrocortison / 24h. Verder afbouwen op geleide van kliniek en in overleg met internist-endocrinoloog.

Afbouwschema voor thuis i.o.m. internist-endocrinoloog

Keuze glucocorticoïd

Voorkeur: hydrocortison (SoluCortef ®).

Alternatief: di-adreson-F-aquosum (DAF)

100 mg hydrocortison = 25 mg di-adreson-F-aquosum (DAF)

 

Toedieningswijze

Voorkeur: continue infuus

Alternatief: intraveneuze bolus (3-4 maal daags)

 

NB: De inschatting van de zwaarte van operatieve procedures (duur operatie, bloedverlies, etc) dient bij voorkeur in overleg met chirurg en anesthesioloog te gebeuren

Deze pagina is een onderdeel van de Kwaliteitsstandaard Bijnieraandoeningen, in het bijzonder de ziektespecifieke module Bijnierschorsinsufficiëntie, november 2017. De stressinstructies bij poliklinische ingrepen en operaties zijn opgenomen als bijlage 6.10.